Podstawy przedsiebiorczości

Przedmiotowy system oceniania- podstawy przedsiębiorczości

Ocena wystawiana przez nauczyciela powinna odzwierciedlać:
- stan wiedzy ucznia,
- umiejętności zastosowania poznanych wiadomości,
- zaangażowanie w pracę na lekcji,
- zeszyt ucznia,
- postępy w nauce.
Uczeń powinien być przygotowany zawsze z trzech ostatnich lekcji.
Raz w semestrze uczeń może być nieprzygotowany do lekcji - informuje o tym przed rozpoczęciem zajęć ( nie dotyczy zapowiedzianych sprawdzianów/ testów.
Po chorobie uczeń ma obowiązek uzupełnić materiał w ciągu 7 dni.
Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i rodziców (prawnych opiekunów). Uczeń jest na bieżąco informowany o wynikach nauczania.
Formy odpytywania sprawdzające systematyczność pracy ucznia (odpowiedzi i kartkówki) obowiązują z trzech ostatnich lekcji i nie wymagają wcześniejszych zapowiedzi.
Uczeń jest oceniany systematycznie.
Uczeń ma prawo do zdobywania plusów za aktywność. Trzy plusy są równoznaczne z oceną bardzo dobrą. Uczeń może otrzymywać minusy. Trzy minusy są równoznaczne z oceną niedostateczną.
Metody sprawdzania i oceniania
- odpowiedź ustna
- kartkówka - maksymalnie trzy jednostki tematyczne
- sprawdzian, test
- przeprowadza się po zakończeniu działu lub działów programowych,
- powinien być zapowiedziany co najmniej tydzień przed terminem jego przeprowadzenia,
- w przypadku nie uczestnictwa w pisemnym sprawdzianie/teście uczeń ma obowiązek w okresie dwóch tygodni od daty przeprowadzenia , poddać się tej formie sprawdzenia osiągnięć; nie poddanie się tej formie sprawdzenia osiągnięć jest równoznaczne z wystawieniem oceny niedostatecznej,
- uczeń ma prawo do poprawienia oceny negatywnej w ciągu dwóch tygodni, ocena z poprawy będzie wpisana obok oceny poprawianej,
- termin podania wyników sprawdziany/testu nie powinien przekraczać dwóch tygodni od czasu jego przeprowadzenia.
- praca domowa - kontrolowana na bieżąco,
- zeszyt - sprawdzany według możliwości nauczyciela,
- aktywność - w ciągu całego semestru,
Wiedza i umiejętności ucznia są oceniane na podstawie wymagań edukacyjnych z poszczególnych przedmiotów; prace pisemne są oceniane według następującej skali:
98%- 100%- ocena celująca
91%- 97%- ocena bardzo dobra
70%- 90%- ocena dobra
50%- 69%- ocena dostateczna
31%- 49%- ocena dopuszczająca
0%- 30%- ocena niedostateczna
Uczeń ma obowiązek poprawić ocenę niedostateczną za pierwszy semestr do 31 marca. W przypadku gdy uczeń nie poprawi pierwszego semestru, ocena końcowo roczna równa jest ocenie niedostatecznej.
W razie trudności uczeń ma prawo otrzymać od nauczyciela wskazówki i pomoc w nauce.
W sytuacjach losowych uczeń ma prawo do nadrobienia zaległości w przerabianym materiale po uzgodnieniu z nauczycielem form jego sprawdzania.
Po rozpoczęciu roku szkolnego na lekcji organizacyjnej nauczyciel zapoznaje uczniów z przedmiotowym systemem oceniania,
Uczeń, który ma promocję warunkową jest zobowiązany nadrobić zaległości w następnej klasie, jeżeli tego nie zrobi nauczyciel ma prawo wystawić ocenę niedostateczną na koniec następnej klasy.
Udział w zajęciach pozalekcyjnych ma wpływ na ocenę z przedmiotu.
Uczeń, który opuścił więcej niż 50% godzin w ciągu roku, zobowiązany jest do zdawania egzaminu klasyfikacyjnego z przedmiotu.

Wymagania programowe na poszczególne oceny
KLASA II
KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA
TEMAT	Wymagania na ocenę dopuszczającą. Uczeń:	Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeń:	Wymagania na ocenę dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę celującą. Uczeń opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:
1. Kim jest osoba przedsiębiorcza? Typy osobowości	. wyjaśnia, czym jest przedsiębiorczość . definiuje osobowość	. wymienia cechy osoby przedsiębiorczej	. analizuje mocne i słabe strony własnej osobowości, odnosi je do cech osoby przedsiębiorczej	. rozróżnia i charakteryzuje typy osobowości
2. Role społeczne i rodzaje zachowań	. definiuje pojęcie "rola społeczna" . definiuje pojęcie "rola organizacyjna" . rozpoznaje podstawowe rodzaje zachowań, w tym zachowania asertywne, podaje przyczyny i konsekwencje poszczególnych rodzajów zachowań	. rozróżnia i charakteryzuje role przypisane i osiągane . wyjaśnia, czym są napięcie ról oraz konflikt ról i podaje przykłady wystąpienia tych sytuacji . omawia poszczególne rodzaje zachowań w kontekście osoby przedsiębiorczej	. rozróżnia i charakteryzuje własne role społeczne i typowe dla nich zachowania	. wykazuje potrzebę przyjmowania postawy asertywnej w określonych sytuacjach	. rozróżnia i charakteryzuje typowe role organizacyjne . wskazuje przykłady postawy konformistycznej i nonkonformistycznej
3. Komunikacja społeczna	. wyjaśnia znaczenie terminów: "komunikacja społeczna", "komunikacja interpersonalna", "komunikacja werbalna", "komunikacja niewerbalna"	. wyjaśnia, czym jest komunikowanie się, i omawia przebieg tego procesu, charakteryzując poszczególne jego elementy . wyjaśnia znaczenie komunikacji niewerbalnej w życiu codziennym	. rozróżnia i charakteryzuje wybrane elementy mowy ciała . wyjaśnia, czym są bariery komunikacyjne, i podaje ich przykłady	. wymienia i charakteryzuje elementy skutecznej komunikacji . definiuje pojęcie "empatia" . stosuje różne formy komunikacji werbalnej i niewerbalnej w celu autoprezentacji oraz prezentacji własnego stanowiska	. wymienia i rozróżnia poziomy komunikowania
4. Podejmowanie decyzji	. wyjaśnia znaczenie terminów: "decyzja", "decydent", "problem decyzyjny"	. rozróżnia i charakteryzuje fazy procesu decyzyjnego . wymienia i charakteryzuje bariery w podejmowaniu decyzji . omawia wady oraz zalety decyzji indywidualnych i zbiorowych	. wymienia i omawia zasady podejmowania racjonalnych decyzji . wyjaśnia, czym jest racjonalność decyzji	. charakteryzuje rodzaje decyzji	. wykazuje wpływ luki informacyjnej na jakość podjętej decyzji . charakteryzuje decyzje racjonalne metodologicznie oraz rzeczowo
5. Konflikty i ich rozwiązywanie. Negocjacje	. wyjaśnia znaczenie terminów: "konflikt", "negocjacje", "mediacje", "arbitraż" . wymienia cechy i umiejętności przydatne w czasie negocjacji	. wymienia i charakteryzuje wybrane metody rozwiązywania konfliktów . wymienia zalety mediacji i arbitrażu	. wskazuje różnice między poszczególnymi rodzajami negocjacji	. rozróżnia i charakteryzuje rodzaje konfliktów ze względu na podmiot i przedmiot konfliktu . identyfikuje i analizuje konflikty w zespole i proponuje metody ich rozwiązania, szczególnie w drodze negocjacji	. podaje różnicę między technikami manipulacyjnymi a technikami negocjacyjnymi . podaje przykłady technik manipulacyjnych stosowanych podczas negocjacji . wymienia i omawia zasady prowadzenia skutecznych negocjacji
ISTOTA FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI RYNKOWEJ
TEMAT	Wymagania na ocenę dopuszczającą. Uczeń:	Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeń:	Wymagania na ocenę dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:
6. Gospodarka rynkowa. Podmioty gospodarki	. definiuje pojęcia: "gospodarka rynkowa", "mechanizm rynkowy", "popyt", "podaż", "plan Balcerowicza" . wymienia filary gospodarki centralnie sterowanej i gospodarki rynkowej	. podaje najważniejsze różnice między gospodarką centralnie sterowaną a gospodarką rynkową . wymienia główne podmioty gospodarki rynkowej	. omawia proces transformacji polskiej gospodarki . wyjaśnia, na czym polegał plan Balcerowicza	. przedstawia argumenty świadczące o nieefektywności gospodarki centralnie sterowanej	. charakteryzuje działania składające się na proces transformacji gospodarczej w Polsce
7. Rynek w gospodarce	. wyjaśnia znaczenie terminu "rynek" . wymienia funkcje rynku . klasyfikuje rynek wg przedmiotu wymiany	. podaje różnice między rynkiem producenta a rynkiem konsumenta	. wymienia i charakteryzuje główne modele struktur rynkowych (monopol, oligopol, konkurencję monopolistyczną, konkurencję doskonałą)	. określa rodzaje rynków występujących w najbliższym otoczeniu	. wykazuje potrzebę wspierania konkurencji i walki z monopolem
8. Popyt, podaż i cena	. wyjaśnia znaczenie terminów: "popyt", "podaż", "cena", "dobra komplementarne", "dobra substytucyjne", "cena równowagi rynkowej", "punkt równowagi rynkowej" . definiuje prawo popytu . definiuje prawo podaży	. wymienia i charakteryzuje pozacenowe czynniki kształtujące popyt . wymienia i charakteryzuje pozacenowe czynniki kształtujące podaż	. wskazuje zależność między cenami dóbr komplementarnych i dóbr substytucyjnych a wielkością popytu . analizuje na przykładzie przebieg krzywej podaży i krzywej popytu	. wyjaśnia zjawiska nadwyżki rynkowej i niedoboru rynkowego . wyznacza na prostych przykładach punkt równowagi rynkowej	. wyjaśnia zjawisko elastyczności cenowej popytu
9. Gospodarstwa domowe	. definiuje pojęcia: "gospodarstwo domowe", "budżet domowy", "deficyt budżetowy"	. wymienia i charakteryzuje główne źródła dochodów gospodarstw domowych	. wymienia i charakteryzuje główne rodzaje wydatków gospodarstw domowych: konsumpcyjne i inwestycyjne (z podziałem na stałe i zmienne) . ocenia strukturę wydatków własnej rodziny	. tworzy budżet domowy swojej rodziny, a następnie zarządza nim	. proponuje działania mające na celu zniwelowanie deficytu w budżecie domowym
10. Konsument, czyli "król rynku"	. wyjaśnia znaczenie terminów: "konsument", "gwarancja", "reklamacja", "zakupy na odległość", "rękojmia"	. wymienia i charakteryzuje podstawowe prawa konsumenta . wymienia instytucje zajmujące się ochroną praw konsumentów oraz określa ich cele i zadania . podaje różnice między reklamacją a gwarancją	. wyróżnia prawa przysługujące konsumentom w wypadku zakupów na odległość . przedstawia prawa konsumenta z tytułu niezgodności towaru z umową	. przedstawia zasady składania reklamacji w wypadku niezgodności towaru z umową . przedstawia drogę egzekwowania własnych praw przez konsumenta	. wymienia akty prawne dotyczące ochrony praw konsumenta . wyjaśnia, na czym polega zjawisko zmowy cenowej
11. Rola państwa w gospodarce	. wyjaśnia znaczenie terminów: "interwencjonizm państwowy", "dobra publiczne" . wyjaśnia i rozróżnia pojęcia: "polityka makroekonomiczna" i "polityka mikroekonomiczna"	. wymienia, rozróżnia i charakteryzuje funkcje ekonomiczne państwa	. wymienia i charakteryzuje narzędzia oddziaływania państwa na gospodarkę . określa przyczyny ingerencji państwa w gospodarkę	. określa cele polityki gospodarczej, a w jej ramach - polityki fiskalnej i polityki monetarnej	. przedstawia argumenty za i przeciw ingerencji państwa w gospodarkę
12. Wzrost i rozwój gospodarczy państwa	. wyjaśnia znaczenie terminów: "wzrost gospodarczy", "rozwój gospodarczy", "siła nabywcza waluty", "cykl koniunkturalny"	. rozróżnia i opisuje wybrane wskaźniki wzrostu gospodarczego i rozwoju gospodarczego . wymienia fazy cyklu koniunkturalnego	. wyjaśnia przyczyny różnic między nominalnym a realnym PKB . charakteryzuje zjawiska recesji i dobrej koniunktury w gospodarce . omawia przebieg klasycznego cyklu koniunkturalnego	. porównuje wartości wybranych wskaźników wzrostu i rozwoju gospodarczego dla Polski z wartościami tych wskaźników dla innych państw . formułuje wnioski o poziomie rozwoju gospodarczego państwa na podstawie analizy odpowiednich wskaźników ekonomicznych . interpretuje wysokość i przyrost PKB	. klasyfikuje państwa na podstawie wartości wskaźnika rozwoju społecznego (HDI) . wyjaśnia, dlaczego wskaźnik PKB ma ograniczone znaczenie przy porównywaniu jakości życia obywateli różnych państw . określa, na podstawie analizy wskaźników aktywności gospodarczej, fazę cyklu koniunkturalnego, w której znajduje się polska gospodarka
13. Budżet państwa	. wyjaśnia znaczenie terminów: "budżet państwa", "podatek", "dług publiczny"	. wymienia główne źródła dochodów państwa . wymienia główne wydatki budżetu państwa	. wymienia, rozróżnia i charakteryzuje funkcje budżetu państwa	. wymienia, rozróżnia i charakteryzuje podstawowe zasady budżetowe	. ocenia wpływ deficytu budżetowego i długu publicznego na gospodarkę . formułuje wnioski na podstawie analizy danych statystycznych dotyczących wartości deficytu budżetowego i długu publicznego państwa w relacji do PKB
PIENIĄDZ I BANKOWOŚĆ
TEMAT	Wymagania na ocenę dopuszczającą. Uczeń:	Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeń:	Wymagania na ocenę dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:
14. Pieniądz	. wyjaśnia znaczenie terminów: "pieniądz", "siła nabywcza", "inflacja", "stopa inflacji"	. omawia ewaluację pieniądza . wymienia, rozróżnia i charakteryzuje formy pieniądza . wymienia i charakteryzuje właściwości pieniądza . identyfikuje rodzaje inflacji w zależności od przyczyn jej powstania oraz stopy inflacji	. wymienia i charakteryzuje funkcje pieniądza . wymienia i charakteryzuje właściwości pieniądza . omawia skutki inflacji . przedstawia sposoby przeciwdziałania inflacji	. objaśnia obieg pieniądza w gospodarce	. omawia przyczyny zmian wartości pieniądza (siły nabywczej) . omawia poziom inflacji w Polsce w latach 1989-2010 oraz podaje jej przyczyny i działania, w których wyniku nastąpiło osłabienie dynamiki procesów inflacyjnych
15. Banki	. wyjaśnia znaczenie terminów: "bank", "system bankowy" . wymienia elementy systemu bankowego w Polsce	. wymienia i charakteryzuje funkcje banku centralnego . rozróżnia rodzaje banków ze względu na dominującą działalność . wyjaśnia różnice między bankami komercyjnymi a bankami spółdzielczymi	. wyjaśnia rolę banku centralnego w gospodarce . wymienia i charakteryzuje podstawowe narzędzia polityki pieniężnej NBP . określa znaczenie Rady Polityki Pieniężnej w kształtowaniu polityki pieniężnej NBP	. wyjaśnia, na czym polega polityka pieniężna banku centralnego . identyfikuje rodzaje polityki pieniężnej prowadzonej przez NBP . wykazuje zależność między zmianą stóp procentowych wprowadzoną przez NBP a oprocentowaniem kredytów udzielanych przez banki osobom fizycznym i przedsiębiorcom . wyjaśnia rolę banków w gospodarce	. podaje podstawowe różnice między bankami komercyjnymi a SKOK-ami
16. Rachunki bankowe	. wymienia podstawowe rodzaje usług bankowych . rozróżnia rodzaje kont osobistych . wyjaśnia znaczenie terminów: "limit debetowy", "kapitalizacja odsetek", "karta płatnicza"	. wyjaśnia zasady funkcjonowania lokat bankowych, wymienia i charakteryzuje ich rodzaje . identyfikuje rodzaje kart płatniczych	. omawia zasady rozsądnego korzystania z karty kredytowej . wyjaśnia zasady wyboru najlepszej lokaty bankowej	. wyjaśnia różnice między stałym a zmiennym oprocentowaniem lokat bankowych . oblicza należne odsetki od lokat bankowych z uwzględnieniem różnego oprocentowania i kapitalizacji . porównuje oferty wybranych usług bankowych	. wykazuje zależność między częstotliwością kapitalizacji odsetek a wielkością należnych odsetek od lokaty bankowej
17. Kredyty	. wyjaśnia znaczenie terminów: "kredyt", "kredyt konsumencki", "rzeczywista roczna stopa oprocentowania", "pożyczka", "zastaw hipoteczny", "spread walutowy", "zdolność kredytowa" . podaje różnice między kredytem a pożyczką	. identyfikuje rodzaje kredytów wg różnych kryteriów (okresu kredytowania, waluty kredytu, przeznaczenia kredytu) . omawia podstawowe prawa przysługujące kredytobiorcy w wypadku umowy kredytu konsumenckiego	. wymienia i omawia kryteria wyboru najlepszego kredytu . wymienia najważniejsze kryteria oceny zdolności kredytowej stosowane przez banki	. oblicza należne odsetki od zaciągniętego kredytu . ocenia możliwość spłaty zaciągniętego kredytu przy określonym dochodzie	. wskazuje rolę Biura Informacji Kredytowej (BIK) w procesie przyznawania kredytów
18. Pozabankowe formy inwestowania	. wyjaśnia znaczenie terminów: "inwestowanie", "instrument finansowy", "papiery wartościowe", "obligacje", "bony skarbowe", "weksle", "akcje", "fundusz inwestycyjny" . identyfikuje rodzaje inwestycji wg różnych kryteriów (przedmiotu inwestycji, podmiotu inwestowania) . rozróżnia i charakteryzuje inwestycje rzeczowe i finansowe	. wskazuje różnice między poszczególnymi rodzajami papierów wartościowych . rozróżnia formy inwestowania kapitału . wymienia i charakteryzuje kryteria wyboru formy inwestycji	. wymienia rodzaje obligacji ze względu na emitenta . wyjaśnia, czym są fundusze inwestycyjne . wyjaśnia pojęcie "emisja akcji" i zna zasady emisji	. określa rodzaje akcji ze względu na sposób przenoszenia własności oraz wg uprawnień właścicieli akcji . wymienia i charakteryzuje rodzaje funduszy inwestycyjnych, uwzględniając potencjalne zyski roczne oraz ryzyko wystąpienia strat . oblicza przewidywany zysk z przykładowej inwestycji kapitałowej w krótkim i długim okresie . dostrzega zróżnicowanie stopnia ryzyka w zależności od rodzaju inwestycji oraz okresu inwestowania	. wymienia typy obligacji skarbowych w Polsce . rozróżnia ceny akcji (nominalną, emisyjną oraz rynkową) . wyjaśnia pojęcia: "jednostka uczestnictwa", "certyfikat inwestycyjny" . wyjaśnia rolę, jaką w gospodarce odgrywają fundusze inwestycyjne
19. Giełda	. definiuje pojęcie "giełda" oraz charakteryzuje jej rodzaje . wyjaśnia znaczenie terminów: "makler", "indeks giełdowy", "ceduła giełdowa", "hossa", "bessa"	. wymienia i charakteryzuje instytucje rynku kapitałowego w Polsce . wymienia i omawia rynki giełdowe na GPW . wymienia podstawowe indeksy na GPW	. określa miejsce GPW w systemie rynku kapitałowego . wyjaśnia mechanizm funkcjonowania GPW . omawia systemy notowań na GPW . wyjaśnia znaczenie podstawowych wskaźników giełdowych w podejmowaniu decyzji dotyczących inwestowania na giełdzie	. analizuje tabele z informacjami giełdowymi . omawia działania podejmowane przed rozpoczęciem inwestowania na giełdzie . omawia rolę giełdy w gospodarce	. przedstawia rys historyczny GPW . określa miejsce GPW na europejskim rynku kapitałowym
KLASA III
PODATKI I UBEZPIECZENIA
TEMAT	Wymagania na ocenę dopuszczającą. Uczeń:	Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeń:	Wymagania na ocenę dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:
20. Podatki	. definiuje pojęcie "podatek" . wyjaśnia znaczenie terminów: "zdolność prawna", "osobowość prawna", "podatnik", "obowiązek podatkowy", "przedmiot opodatkowania", "stawka podatkowa", "podstawa opodatkowania"	. argumentuje konieczność płacenia podatków . wymienia i charakteryzuje funkcje podatków . identyfikuje rodzaje podatków wg różnych kryteriów	. wymienia i omawia rodzaje podatków . charakteryzuje podatki progresywne, proporcjonalne i regresywne	. omawia klasyczne zasady podatkowe A. Smitha . omawia rolę podatku VAT w polskim systemie podatkowym . ocenia system podatkowy w Polsce	. przedstawia argumenty za i przeciw wprowadzeniu podatku liniowego . wyjaśnia znaczenie terminu "Dzień Wolności Podatkowej" . porównuje stopień obciążenia podatkami obywatela w różnych krajach
21. Roczne rozliczenie podatku dochodowego	. wyjaśnia znaczenie terminów: "obowiązek podatkowy", "dochód", "przychód", "koszty uzyskania przychodu", "kwota wolna od podatku", "ulga podatkowa", "zaliczka na podatek dochodowy", "płatnik podatku"	. wymienia ulgi podatkowe obowiązujące w Polsce . wymienia rodzaje formularzy podatkowych	. omawia sposoby obliczania podatku wg różnych stawek podatkowych . omawia zasady wspólnego opodatkowania	. dobiera odpowiedni formularz podatkowy do źródeł przychodu oraz sposobu jego opodatkowania	. analizuje strukturę dochodów podatników PIT w Polsce i jej zmiany w określonych latach
22. Jak wypełnić roczne zeznanie podatkowe?	. wymienia sposoby złożenia zeznania podatkowego	. wyjaśnia znaczenie terminu "Urzędowe Poświadczenie Odbioru" (UPO)	. omawia zasady wspólnego opodatkowania	. wypełnia roczne zeznanie podatkowe na podstawie przykładowych danych
23. Ubezpieczenia	. wyjaśnia, czym jest ubezpieczenie . wyjaśnia znaczenie terminów: "ubezpieczyciel", "ubezpieczający", "ubezpieczony", "system zabezpieczenia społecznego", "ubezpieczenia publiczne", "ubezpieczenia prywatne", "polisa ubezpieczeniowa", "karencja"	. wymienia podstawowe obowiązki ubezpieczonego i ubezpieczyciela . wymienia filary systemu emerytalnego w Polsce	. wymienia i charakteryzuje rodzaje ubezpieczeń wg różnych kryteriów (przedmiotu ubezpieczenia, stopnia swobody w zakresie nawiązania stosunku ubezpieczenia) . charakteryzuje poszczególne filary systemu emerytalnego w Polsce	. wskazuje związek pomiędzy swoją przyszłą aktywnością zawodową a wysokością emerytury . wyjaśnia, jaką rolę w gospodarce odgrywają fundusze emerytalne . omawia rolę Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w polskim systemie ubezpieczeń	. podaje różnice między redystrybutywnym a kapitałowym modelem ubezpieczeń społecznych
PRZEDSIĘBIORSTWO
TEMAT	Wymagania na ocenę dopuszczającą. Uczeń:	Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeń:	Wymagania na ocenę dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:
24. Cele i rodzaje działalności gospodarczej	. wymienia i charakteryzuje ekonomiczne cele gospodarowania . wymienia i charakteryzuje społeczne cele gospodarowania	. wymienia i omawia czynniki produkcji . wymienia i charakteryzuje rodzaje działalności gospodarczej	podaje przykłady działań zgodnych z koncepcją społecznej odpowiedzialności biznesu	. określa rodzaj działalności gospodarczej wg PKD 2007
25. Klasyfikacja przedsiębiorstw	. wyjaśnia, kim jest przedsiębiorca . wyjaśnia znaczenie terminów: "zdolność prawna", "osobowość prawna"	. omawia klasyfikację wielkościową przedsiębiorstw . wymienia i charakteryzuje formy własności przedsiębiorstw	. wymienia i charakteryzuje formy organizacyjno- -prawne przedsiębiorstw	. klasyfikuje rodzaje spółek . omawia znaczenie mikroprzedsiębiorstw w polskim systemie gospodarki	. określa rolę przedsiębiorstw z sektora MŚP w funkcjonowaniu polskiej gospodarki . wymienia i charakteryzuje formy związków spółek (korporacje, monopole, holdingi, koncerny)
26. Zakładanie firmy	. definiuje pojęcia "makrootoczenie przedsiębiorstwa", "mikrootoczenie przedsiębiorstwa"	. wymienia i charakteryzuje etapy zakładania własnej działalności gospodarczej . wskazuje najczęstsze przyczyny niepowodzeń przedsiębiorstwa	. wymienia i omawia czynniki warunkujące sprawne funkcjonowanie przedsiębiorstwa	. dostosowuje formę organizacyjno-prawną do profilu działalności przedsiębiorstwa	. wypełnia zintegrowany wniosek CEIDG-1
27. Biznesplan	. wyjaśnia, czym jest biznesplan . wymienia i omawia zasady sporządzania biznesplanu . wyjaśnia pojęcia: "analiza rynku", "rynek potencjalny"	. wymienia i charakteryzuje elementy biznesplanu	. uzasadnia przydatność sporządzania biznesplanu niezależnie od etapów rozwoju przedsiębiorstwa . wyjaśnia, na czym polega analiza strategiczna SWOT	. sporządza projekt własnego przedsiębiorstwa oparty na biznesplanie
28. Zarządzanie przedsiębiorstwem	. definiuje terminy: "styl kierowania", "motywowanie", "efekt synergii" . wymienia i omawia zasady pracy zespołowej	. wymienia i omawia zasady organizacji pracy w firmie . wymienia cechy dobrego kierownika (lidera zespołu)	. wymienia i charakteryzuje elementy procesu zarządzania oraz jego przebieg . wymienia różne style zarządzania i wyjaśnia, na czym one polegają . wymienia i omawia cechy dobrego wykonawcy	. dowodzi skuteczności łączenia różnych sposobów motywowania podwładnych	. ocenia zastosowanie różnych stylów kierowania w zależności od rodzaju przedsiębiorstwa i przedmiotu działalności
29. Sprawozdania finansowe przedsiębiorstwa	. definiuje pojęcia: "majątek trwały", "majątek obrotowy", "aktywa przedsiębiorstwa", "pasywa przedsiębiorstwa", "bilans", "amortyzacja", "rachunek zysków i strat", "próg rentowności", "koszt całkowity", "całkowity koszt jednostkowy"	. wymienia i charakteryzuje podstawowe składniki bilansu	. podaje przykłady kosztów stałych oraz zmiennych przedsiębiorstwa	. analizuje przykładowy wynik finansowy przedsiębiorstwa	. wyznacza na prostych przykładach próg rentowności . omawia procedurę likwidacji działalności gospodarczej
30. Księgowość przedsiębiorstwa	. definiuje pojęcie "rachunkowość firmy" . wymienia podstawowe zasady księgowości . klasyfikuje i opisuje dowody księgowe	. wymienia i omawia funkcje rachunkowości . wymienia podstawowe dokumenty księgowe firmy	. uzasadnia konieczność prowadzenia rachunkowości w firmie . podaje różnice między księgowością pełną a księgowością uproszczoną	. wymienia i omawia wady oraz zalety poszczególnych form opodatkowania przedsiębiorstwa podatkiem dochodowym . uzupełnia fakturę VAT na podstawie dostarczonych danych	. wyjaśnia znaczenie terminu "kreatywna księgowość" oraz omawia przyczyny i konsekwencje tego zjawiska
31. Marketing	. wyjaśnia, czym jest marketing, oraz wymienia jego cele . wymienia rodzaje mediów reklamowych	. wyjaśnia, czym jest promocja, oraz charakteryzuje jej narzędzia . wyjaśnia, czym jest reklama, oraz omawia cele działań reklamowych . wyjaśnia znaczenie terminu "marketing mix" oraz charakteryzuje jego elementy	. wskazuje pozytywne i negatywne przykłady wpływu reklamy na konsumentów	. odczytuje informacje zawarte w reklamach, odróżniając je od elementów perswazyjnych	. omawia zjawisko kreowania marki firmy, uwzględniając znaczenie barw firmowych
32. Etyka w pracy i w biznesie	. wyjaśnia znaczenie terminu "etyka zawodowa" . definiuje pojęcie "mobbing" . wyjaśnia pojęcie "korupcja"	. rozróżnia zachowania etyczne i nieetyczne w wypadku pracodawcy i pracownika . wymienia działania etyczne i nieetyczne w biznesie . wymienia przejawy mobbingu, jego skutki oraz sposoby przeciwdziałania mobbingowi . identyfikuje rodzaje korupcji	. charakteryzuje reguły moralne i normy prawne jako elementy etycznego postępowania . wymienia zasady etycznego pracownika - kodeks etyczny . wymienia przyczyny i skutki oraz sposoby przeciwdziałania korupcji	. wymienia, rozróżnia oraz charakteryzuje podstawowe wartości etyczne w biznesie . analizuje przebieg kariery zawodowej osoby, która - działając zgodnie z zasadami etyki - odniosła w życiu zawodowym sukces . dowodzi negatywnego wpływu szarej strefy na gospodarkę	. analizuje przykładowy kodeks etyki zawodowej danej profesji (np. nauczyciela)
PRACA
TEMAT	Wymagania na ocenę dopuszczającą. Uczeń:	Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeń:	Wymagania na ocenę dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:
33. Rynek pracy	. definiuje pojęcia: "praca", "humanizacja pracy", "aktywność zawodowa", "współczynnik aktywności zawodowej", "bezrobocie" . wyjaśnia, czym jest rynek pracy, i wymienia jego uczestników	. przedstawia pracę jako wartość . wymienia i omawia bodźce skłaniające człowieka do podejmowania pracy . wyjaśnia motywy aktywności zawodowej człowieka	. omawia skutki nadmiernego popytu na rynku pracy . wymienia i charakteryzuje przyczyny oraz konsekwencje zjawiska nierównowagi na rynku pracy	. analizuje popyt na pracę i podaż pracy, uwzględniając czynniki wpływające na wielkość popytu i podaży pracy	. oblicza na prostych przykładach współczynnik aktywności zawodowej
34. Poszukiwanie pracy	. wyjaśnia, czym jest aktywne poszukiwanie pracy . wyjaśnia, jak rozpoznać własne predyspozycje i możliwości zawodowe	. wymienia i omawia sposoby poszukiwania pracy . wymienia zasady pisania CV i listu motywacyjnego . wymienia najczęstsze błędy w CV i listach motywacyjnych	. wyjaśnia, na czym polega rozpoznanie rynku pracy (uwzględniające zawody deficytowe i nadwyżkowe oraz najczęstsze oczekiwania pracodawców) . wymienia kompetencje miękkie, na które najczęściej zwracają uwagę pracodawcy . uzasadnia konieczność jednoczesnego korzystania z kilku metod szukania pracy . odróżnia wiarygodne oferty pracy	. wymienia i omawia elementy dokumentów aplikacyjnych (uwzględniając Europass) . analizuje własne możliwości znalezienia pracy na rynku lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim . wyszukuje oferty pracy, uwzględniając własne możliwości i predyspozycje . tworzy dokumenty aplikacyjne dotyczące konkretnej oferty pracy	. wypełnia formularz Europass CV w języku polskim
35. Rozmowa kwalifikacyjna	. wymienia etapy procesu rekrutacji pracowników . wyjaśnia znaczenie terminu "rozmowa kwalifikacyjna"	. wyjaśnia znaczenie rozmowy kwalifikacyjnej w procesie rekrutacji . wymienia zasady przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej	. wymienia zasady dobrego zaprezentowania się na rozmowie kwalifikacyjnej . analizuje najczęściej zadawane pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej	. stosuje różne formy komunikacji werbalnej i niewerbalnej w celu autoprezentacji oraz prezentacji własnego stanowiska . uczestniczy w rozmowie kwalifikacyjnej w warunkach symulowanych
36. Zatrudnienie	. wyjaśnia znaczenie terminów: "kodeks pracy", "stosunek pracy", "świadectwo pracy", "płaca" . wymienia rodzaje umów o pracę . wymienia umowy cywilnoprawne (umowę- -zlecenie i umowę o dzieło) . wymienia i omawia funkcje płacy . wymienia instytucje w Polsce stojące na straży praw pracowniczych	. wyjaśnia znaczenie Kodeksu pracy jako podstawowego aktu prawnego regulującego prawa i obowiązki pracowników oraz pracodawców . wymienia formy rozwiązania umowy o pracę . wymienia podstawowe prawa i obowiązki pracownika (w tym pracownika młodocianego) oraz pracodawcy . wymienia i charakteryzuje rodzaje płacy (minimalna, netto, brutto) . wymienia i charakteryzuje rodzaje systemów płac	. wymienia i omawia podstawowe zasady prawa pracy . analizuje formy wynagrodzenia wynikające z systemu płac, a następnie wskazuje wady i zalety każdej z nich z punktu widzenia pracownika oraz pracodawcy	. analizuje i interpretuje szczegółowe zapisy prawa pracy . analizuje formy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych, a następnie wskazuje podstawowe cechy odróżniające je od umowy o pracę . analizuje poszczególne rodzaje umów o pracę, a następnie wskazuje ich wady i zalety z punktu widzenia pracownika oraz pracodawcy . oblicza płacę netto	. stosuje odpowiednie przepisy Kodeksu pracy w zależności od sytuacji problemowej
37. Bezrobocie	. wyjaśnia pojęcia: "bezrobocie", "stopa bezrobocia", "osoba bezrobotna", "BAEL"	. wymienia warunki, które trzeba spełnić, aby otrzymać status bezrobotnego . charakteryzuje rodzaje bezrobocia	. identyfikuje rodzaje bezrobocia ze względu na przyczynę i formę występowania . wymienia negatywne i pozytywne skutki bezrobocia . wymienia i omawia sposoby walki z bezrobociem (pasywne i aktywne)	. uzasadnia potrzebę aktywnej i efektywnej walki z bezrobociem . oblicza stopę bezrobocia . analizuje dane statystyczne dotyczące wielkości i struktury bezrobocia w Polsce . formułuje wnioski na temat bezrobocia w województwie, w którym mieszka	. proponuje działania mające na celu ograniczenie bezrobocia w miejscu zamieszkania
38. Sytuacja na rynku pracy w UE	. wymienia swobody wspólnego rynku i charakteryzuje swobodę przepływu osób	. analizuje stopę bezrobocia wg BAEL w krajach UE i wyciąga wnioski . podaje nazwy krajów UE o najwyższym poziomie bezrobocia	. wymienia przyczyny migracji zarobkowych Polaków . podaje nazwy państw będących głównym celem emigracji zarobkowej Polaków	. omawia zróżnicowanie warunków pracy i życia w UE (uwzględniając stopę bezrobocia i przeciętne roczne dochody) . omawia znaczenie gwarancji jednakowych praw w krajach UE	. analizuje możliwości zatrudnienia w krajach UE
WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA
TEMAT	Wymagania na ocenę dopuszczającą. Uczeń:	Wymagania na ocenę dostateczną. Uczeń:	Wymagania na ocenę dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń:	Wymagania na ocenę bardzo dobrą. Uczeń opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:
39. Handel zagraniczny. Współpraca gospodarcza Polski z zagranicą	. wyjaśnia znaczenie terminów: "handel zagraniczny", "eksport", "import", "bilans handlu zagranicznego" . wymienia bariery ograniczające handel zagraniczny	. określa zakres współpracy międzynarodowej . wymienia nazwy państw o największym udziale w handlu zagranicznym (eksporcie i imporcie)	. omawia znaczenie handlu zagranicznego w gospodarce oraz wymienia korzyści wynikające z wymiany handlowej . podaje przykłady polskich "hitów eksportowych"	. wymienia głównych partnerów handlowych Polski oraz omawia strukturę handlu zagranicznego i jego znaczenie dla naszego kraju . analizuje wpływ kursu walut na handel zagraniczny i gospodarkę	. wyjaśnia zjawisko protekcjonizmu państwowego
40. Procesy globalizacji	. wyjaśnia pojęcie "globalizacja" . wyjaśnia znaczenie terminu "antyglobalista"	. wymienia i charakteryzuje płaszczyzny globalizacji . wymienia główne centra gospodarcze i finansowe świata	. omawia rolę globalnych korporacji w rozwoju globalizacji . wymienia i omawia korzyści i zagrożenia wynikające z globalizacji . wymienia i charakteryzuje pozytywne i negatywne skutki globalizacji na poszczególnych jej płaszczyznach . wyjaśnia pojęcia: "bezpośrednia inwestycja zagraniczna", "inwestycje green-field"	. ocenia wpływ globalizacji na gospodarkę Polski . podaje przykłady oddziaływania globalizacji na poziom życia i model konsumpcji . wyszukuje informacje o aktualnych tendencjach i zmianach w gospodarce świata i Polski	. podaje różnicę między antyglobalistami a alterglobalistami